آزمایشگاه نوروژن

آمنیوسنتز؛ روش تشخیص در بارداری

آمنیوسنتز؛ روش تشخیص در بارداری
۱۲ شهریور ۱۴۰۲
آمنیوسنتز؛ روش تشخیص در بارداری

آمنیوسنتز یک روش تشخیص در بارداری و پیش از تولد است. آمنیوسنتز اطلاعات ارزشمندی در مورد سلامت نوزاد ارائه می دهد.

به این روش می توان فهمید که آیا ریه‌های نوزاد به اندازه کافی بالغ هستند که در خارج از رحم زنده بمانند یا خیر. آمنیوسنتز افلب برای مادرانی انجام می شود که بیشتر در معرض خطر بیماری‌های ژنتیکی و کروموزومی هستند. باید گفت که احتمال سقط جنین در اثر این تست وجود دارد، بنابراین در تمام موارد تجویز نمی شود.

 

آیا با روش آمنیوسنتز می توان همه نقایص مادرزادی را تشخیص داد؟

در پاسخ باید گفت خیر. آمنیوسنتز تنها برای والدینی که دارای خطر ژنتیکی قابل توجهی باشند، تجویزمی شود و می‌توان از آن برای تشخیص سندرم داون، سلول داسی‌شکل، سیستیک فیبروزیس، دیستروفی عضلانی، تی ساکس و بیماری‌های مشابه استفاده کرد. در مواردی با استفاده از آمنیوسنتز می توان نقایص لوله عصبی (بیماری‌هایی که مغز و ستون فقرات به درستی رشد نمی کنند) مانند اسپینا بیفیدا و آنانسفالی را تشخیص داد. همچنین آمنیوسنتز دقیق‌ترین راه برای تعیین جنسیت نوزاد است.

 

آمنیوسنتز چگونه انجام می شود؟

انجام تست آمنیوسنتز حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد، اما نمونه‌برداری حداکثر چند دقیقه و به صورت میانگین کمتر از ۳۰ ثانیه زمان می‌برد. ابتدا مادر روی تخت به پشت دراز می‌کشد و شکم با الکل و مواد ضدعفونی‌کننده تمیز می‌شود تا خطر عفونت کاهش یابد. سپس سطح شکم به ژل سونوگرافی آغشته می‌شود. پس از تعیین محل جنین، کیسه آب توسط پزشک و به کمک دستگاه سونوگرافی، محل قرارگیری سوزن برای انجام نمونه‌برداری تعیین می شود. پزشک به کمک سونوگرافی جنین را زیر نظر دارد تا بتواند نمونه‌گیری صحیح و بدون آسیب را انجام دهد. سپس پزشک یک سوزن بلند و بسیار نازک را از دیواره شکم وارد کیسه آب می‌کند و به کمک سرنگ، حدود ۲۰ تا ۳۰ میلی‌متر از مایع آمنیوتیک را خارج می‌کند و برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی ارسال می‌شود.

این آزمایش می‌تواند با تزریق بی‌حسی نیز انجام شود ولی در بیشتر اوقات، درد بی‌حسی به ‌مراتب بیشتر از درد آمنیوسنتز است. در واقع می توان گفت که این تست دردناک نیست و تنها ممکن است در حین انجام تست مقداری انقباض، فشار و سوزش شبیه به درد قاعدگی احساس شود. محل خروج سوزن، پانسمان انجام می‌شود. علائم حیاتی مادر و جنین نیز پس از انجام آمنیوسنتز توسط پزشک کنترل می‌شود. پس از چند روز سوراخ ریز ایجاد شده در کیسه آب، توسط ترشحات جنین بسته می‌شود. همچنین مایع آمنیوتیک از دست رفته در آزمایش، جایگزین خواهد شد. اگر جنین دوقلو باشد نیاز به دو نمونه مجزا داریم.

بعد از جمع‌آوری مایع آمنییوتیک، بررسی اختلالات ژنتیکی، از جمله سندرم داون، اسپینا بیفیدا و فیبروز کیستیک آزمایش انجام می شود.

 

 

 

آمنیوسنتز برای چه افرادی تجویز می شود؟

همانطور که گفته شد آمنیوسنتز برای تمام افراد انجام نشده و تنها در صورت مشاهده عوامل زیر ضروری است:

– نتایج غیر طبیعی در سونوگرافی

– داشتن سابقه خانوادگی نقایص مادرزادی خاص

– فرزند با نقص مادرزادی

– داشتن نتیجه آزمایش ژنتیکی غیرطبیعی در حاملگی فعلی

 

چه زمانی آمنیوسنتز انجام می شود؟

این روش معمولاً یک بار بین هفته‌های ۱۵ تا ۱۸ بارداری انجام می‌شود.

 

 

دقت آمنیوسنتز چقدر است؟

دقت آمنیوسنتز حدود ۹۹.۴ درصد است. عدم موفقیت آمنیوسنتز ممکن است به دلیل مشکلات فنی مانند عدم توانایی در جمع‌آوری مقدار کافی مایع آمنیوتیک یا عدم رشد سلول‌های جمع‌آوری شده در هنگام کشت باشد.

 

عوارض و خطرات آمنیوسنتز :

آمنیوسنتز یک تست کم ‌خطر است که اطلاعات مفیدی را در ارتباط با بسیاری از مشکلات کروموزومی و ناهنجاری‌های احتمالی جنین در اختیار پزشک و والدین جنین قرار می‌دهد.

– با احتمال بسیاری کمی، آمنیوسنتز باعث سقط جنین می شود (کمتر از ۱٪ یا تقریباً ۱ در ۱۰۰۰ تا ۱ در ۴۳۰۰۰).

– صدمه به نوزاد یا مادر، عفونت و زایمان زودرس از دیگر عوارض احتمالی و نادر است. صدمه به مادر در حدود صفر و جنین بین نیم تا یک درصد است.

– آمنیوسنتز می‌تواند باعث انتقال عفونت‌هایی مانند هپاتیت C یا HIV به نوزاد متولد نشده شود.

– غشاء پس از آمنیوسنتز خود به خود ترمیم شده و بهبود می‌یابد.

– لازم است در صورت بروز تب یا خونریزی ، ترشحات واژن یا درد شکم شدیدتر از گرفتگی‌ها ، با پزشک خود تماس بگیرید.

 

پیش از انجام آمنیوسنتز، لازم است چه مواردی را رعایت کنیم؟

– پرهیز از مصرف داروهایی مانند هپارین، آسپرین و وارفارین یک هفته قبل از نمونه برداری

– آمنیوسنتز بعد از صرف صبحانه و با مثانه پر انجام می شود.

– مشخص بودن گروه خونی خانم باردار

– در صورت حساسیت به ماده بی حسی و سایر داروها حتما به پزشک اطلاع داده شود.

 

پس از انجام آمنیوسنتز، بهتر است استراحت کنید. امکان احساس گرفتگی یا ناراحتی خفیف لگن وجود دارد که باید از انجام ورزش و فعالیت‌های سنگین و رابطه جنسی بپرهیزید و از برداشتن چیزی به اندازه ۱۰ کیلوگرم(از جمله کودکان) جدا خودداری کنید.

 

تفسیر نتایج آزمایش آمنیوسنتز :

اگر نتایج آمنیوسنتز طبیعی باشد، به احتمال زیاد نوزاد شما دارای ناهنجاری‌های ژنتیکی یا کروموزومی نیست. در صورت نتایج غیر‌طبیعی ممکن است، یک مشکل ژنتیکی یا ناهنجاری کروموزومی وجود داشته باشد اما این نتیجه قطعی نیست و باید آزمایش‌های تشخیصی بیشتری انجام داد.

نتایج آزمایش در دو مرحله آماده می‌شود. در مرحله اول که بین ۳ تا ۵ روز زمان می‌برد، نتیجه اختلالات کروموزومی سندرم داون، تریزومی ۱۳ و ۱۸ مشخص شده و در مرحله بعدی که در حدود ۳ تا ۴ هفته طول می‌کشد، کل کروموزوم‌ها ازلحاظ تعداد، شکستگی، حذف و جابه‌جایی تعیین می‌شود.

 

برای آمنیوسنتز به کجا مراجعه کنیم؟

آمنیوسنتز حتما باید توسط فلوشیپ پریناتولوژی (یعنی متخصص زنان و زایمانی که فوق تخصص طب مادر و جنین و حاملگی‌های پر خطر را دارد)، در مراکز بهداشتی مجهز یا بیمارستان انجام شود.

 

نظر دهید